مطالعه تنوع ژنتیک برنج های ایرانی توسط نشانگرهای آیزوزایم

شناخت تنوع ژنتیک و طبقه بندی ذخایر توارثی (ژرم پلاسم) از فعالیت های مهم و ضروری در به نژادی و مدیریت حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان می باشند. در این پژوهش تعداد 120 ژنوتیپ انتخابی از ژرم پلاسم برنج ایران توسط اطلاعات هفت مکان ژنی آیزوزایم از طریق تجزیه خوشه ای طبقه بندی شدند. عصاره آنزیمی از گیاهچه های 8-6 روزه استخراج شد. مطالعه آیزوزایم ها با تغییراتی در روش گلازمن و همکاران و با استفاده از الکتروفورز افقی ژل نشاسته (hsge) انجام گردید. تجزیه خوشه ای بر اساس ضرایب شباهت جاکارد و به روش پیوستگی متوسط (upgma)، نمونه ها را به 7 گروه تقسیم نمود. بیش از 16% نمونه ها در گروه رقم های شاخص ژاپونیکا و 9% در گروه ایندیکا قرار گرفتند. حدود 68% برنج های ایرانی با شباهت بیشتر به گروه ژاپونیکا در دو دسته خارج از ایندیکا و ژاپونیکا و 1/4% نیز در سه گروه حد واسط ایندیکا و ژاپونیکا قرار گرفتند. تعداد 43 ژنوتیپ آیزوزایم با متوسط 9/2 نمونه در هر گروه ژنوتیپی مشاهده گردید. توده های دارای نام مشابه در بسیاری از موارد، ژنوتیپ های مختلفی را بروز دادند (به عنوان مثال در توده های غریب و بینام). شاخص تنوع ژنوتیپی نیز معادل 43/3 بود که در مقایسه با سایر برنج های آسیایی، مقدار قابل توجهی می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که تنوع ژنتیک در برنج های بومی ایران، بسیار زیاد است و آن ها را یک منبع ارزشمند و بسیار غنی از تنوع طبیعی برای به نژادی برنج معرفی می نماید.